Omgaan met chronische ziekte: een onderzoek

OMGAAN MET CHRONISCHE ZIEKTEN: HOE DOEN MENSEN DAT?

Iedereen heeft wel eens te maken met stress, teleurstellingen, ziekte of andere tegenslagen. Ieder mens gaat daar op zijn eigen manier mee om. Shelley Taylor beschrijft in haar boek Health Psychology (2006) op welke verschillende manieren mensen daarmee om gaan. Onderstaande is een korte samenvatting van het hoofdstuk uit haar boek over chronische ziekten en strategieën om daarmee om te gaan.


Strategieën die chronisch zieken gebruiken

De meeste mensen met een chronische ziekte, waar ook bronchiëctasieën onder valt, ondervinden psychologische effecten (bijv. stress, depressie, angst) door die ziekte. Toch zoeken ze meestal geen psychologische hulp voor hun symptomen. In plaats daarvan vinden ze vaak zelf manieren om hiermee om te gaan. Zo’n manier van omgaan ofwel benadering noem je ook wel een strategie. Grofweg worden een actieve en een passieve strategie onderscheiden. Een actieve strategie is gericht op confrontatie. Je onderneemt dan zelf initiatief om de stress te controleren zoals het zoeken naar sociale steun. Een passieve strategie is gericht op vermijden en wegvluchten van het probleem.


Actief of passief?

Elk mens heeft beide strategieën tot zijn beschikking. In de praktijk heeft iedereen een aangeboren en/of aangeleerde voorkeur voor een bepaalde strategie. Meestal is iemand geneigd om op zijn eigen manier te reageren. Dat kan net de reactie zijn waar jij ’t meeste baat bij hebt. Dat werkt alleen niet altijd zo vanzelf. Niet iedereen kiest vanzelf de meest gunstige strategie.

Mensen met een chronische ziekte benaderen hun ziekte, zo blijkt uit onderzoek, op verschillende manieren:
- steunzoekend en/of probleemoplossend gedrag, bijvoorbeeld ‘ik praat met iemand om meer over de ziekte te weten te komen’;
- afstand nemen, bijvoorbeeld ‘ik laat het niet te dichtbij komen’;
- positief denken, bijvoorbeeld ‘ik ben uiteindelijk sterker geworden door deze ervaring’;
- ontsnapping en/of vermijding door gedachten, bijvoorbeeld ‘ik hoop dat mijn klachten snel overgaan’;
- ontsnapping en/of vermijding door gedrag, bijvoorbeeld moeite doen om niet aan de situatie te denken door overmatig eten, drinken, slapen etc.

Deze strategieën verschillen niet veel van de strategieën die mensen gebruiken in andere stressvolle situaties. Een verschil is echter dat mensen met een chronische ziekte minder vaak actief reageren door probleemoplossend en/of steunzoekend gedrag en positief denken (punt 1, 2 en 3). Zij reageren vaker passief (vermijdend) door afstand nemen, ontsnapping en vermijding (punt 4 en 5). Dit kan komen doordat chronische ziekten langdurig en oncontroleerbaar zijn. Je hebt er weinig invloed op. Een passieve reactie volgt vaker in situaties waarbij ontkomen onmogelijk is en er geen controle kan worden uitgeoefend op de dreiging.


Welke strategie is effectief?

Is er een strategie die het meest effectief is bij een chronische ziekte? Gebleken is dat een vermijdende reactie de psychologische stress verhoogt. Actieve reacties zouden een betere aanpassing aan de ziekte voorspellen. Onderzoek heeft ook aangetoond dat mensen die actieve strategieën gebruiken, minder last van stress hebben en in betere geestelijke gezondheid verkeren. Die mensen ervaren ook meer controle over hun ziekte. Een passieve strategie kan zorgen voor gevoelens van machteloosheid wat weer de nodige spanningen kan opleveren. Dit is alleen makkelijker gezegd dan gedaan. De één zal vanzelf kiezen voor een voor hem gunstige strategie, terwijl een ander daar hulp bij nodig heeft. Belangrijk is dat die hulp er dan ook is.

Hoi Ini.

Weer mooi opgeschreven Ini.

Groetjes Josephina

Beste mensen,

Ik eindig mijn stuk met de veronderstelling dat er voldoende psychologische hulp aanwezig zou moeten zijn voor mensen met een (chronische) ziekte. Het gaat om het leren accepteren daarvan en hoe ermee om te gaan, ook t.o.v. van andere mensen die het niet begrijpen. Ik weet wel dat er mensen op dit gebied geschoold worden, maar niet of dat voldoende is. Het is immers zo'n apart gebied in de psychologie.Misschien ga ik dat nog eens uitzoeken. Het lijkt me wel leuk om te doen, omdat ik me immers met psychologie bezighoudt én daarnaast met gezondheid. Zo maak ik een interessante koppeling. Het zou al mooi zijn als er folders waren op het gebied van begeleiding.

Groetjes,
Ini

Best belangstellenden,

Hierbij een aardige link naar aanvaarding en leven met chronische ziekte. Misschien heb je er wat aan.

Aanvaarding en leven met chronische ziekte via Infonu.nl

Groetjes en leesplezier,
Ini